Liefde van Knausgård lees ik op dit moment. Als ik het uit heb,
bestaat mijn lijst van allerbeste boeken uit zo’n 39 titels en daar zit geen
non-fictie of poëzie bij, want dan was de lijst nog veel langer. Een boek is
voor mij goed als het me aanzet de pen opnieuw ter hand te nemen, als het me,
om het wat pathetisch te zeggen, recht in mijn schrijvershart raakt. Stiekem
zie ik mezelf tijdens het leven van Liefde
al de vrouwelijke Knausgård worden. Niemand kan mij mijn dromen afnemen. Laat
me een Donna Quichot zijn. Literatuur geeft me de kans mezelf in een ander
(leven) te verbeelden. Lezen maakt mijn leven dragelijk, door te schrijven wordt
het hanteerbaar, soms zelfs een feest.
Mijn voorliefde voor boeken over
het menselijk tekort met een droeve clown als hoofdpersoon bepaalt dit kwintet.
Het gaat steeds om mannen die door hun – meestal onbewuste – potsierlijke,
onhandige gedrag in onmogelijke situaties verzeild raken. Veelal betreft het mannen
die zich een vorm van buitengewoonheid durven toe te dichten, en die zich
daarbij soms zelfs het recht toeëigenen de mensen die hem voor de voeten lopen
uit de weg te ruimen.
1. Bardemu uit Reis naar het einde van de nacht vergezelde
me op een reis door Spanje toen ik ergens in de twintig was. Telkens als ik het
boek las, had ik een grijns rond mijn mond die zich alleen zo nu en dan
afwisselde met een lachsalvo bij zinnen als: ‘Ik reed rammelend met mijn blikken rotzooi van boom tot boom.
Alleen mijn prachtige sabel maakte al net zoveel herrie als een piano.’ En: ‘De
negers, groot en klein, besloten mijn aftakeling knusjes van dichtbij mee te
maken. Ze liepen mijn hut in en uit, ze deden wat ze wilden. Totale vrijheid.
We maakten elkaar met gebaren duidelijk dat we het roerend met elkaar eens
waren.’
2. Platform: De ‘ik’ neukt zijn vriendin te pletter, verliefd als hij
is op zijn eigen lul en zijn befkwaliteiten. Onbedoeld geestige literaire porno,
en tegelijkertijd een prachtig boek over liefde en afhankelijkheid in een
wereld die zijn eigen ondergang tekent. Visionair pur sang. Beetje meer
zelfspot mag...
3. Straf voor het leven: ‘Met
mijn rug tegen de muur van het schietkamp voelde ik nog steeds mijn ballen
jeuken.’ Prachtige openingszin van de Algerijnse schrijver Mimouni. Gezien door
de ogen van de dictator, een gewetensloze op macht beluste charlatan die zijn
regime alleen aanpakt om indruk op zijn meisje te maken. Je zou bijna
medelijden met deze anti-held krijgen.
4. Raskalnikof is Dostojevki’s
mooiste personage. Hij pleegt een moord op een volgens hem slecht mens en denkt
daarmee de samenleving een buitengewone dienst te bewijzen, maar er gaat iets
mis en zo dood hij ook een goed mens, hij vlucht, wil zichzelf aangeven, maar
iemand anders heeft al bekend. De vervreemding en wanen waarin hij verkeert
zijn hemeltergend goed opgeschreven.
5. Don Quichot: de meest
onschuldige van het stel, maar dat kan ook komen doordat dit de oudste roman is
van mijn kwintet. In de loop der eeuwen kreeg de menselijke psyche meer en meer
aandacht in de literatuur. Dit boek leerde mij dat je altijd en overal door je
verbeelding te gebruiken hoop kunt vinden. Eigenlijk zoiets als het hedendaagse
zo populaire ‘omdenken’. Lees dus geen boeken over mindfulness en andere
zelfhulpboeken, maar lees Don Quichot: daar knap je gegarandeerd van op!
De Achterblijvers van uitgeverij Anthos is nu verkrijgbaar
Geen opmerkingen:
Een reactie posten